Pierwszy uniwersytet w Polsce, czyli Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, został założony w roku 1364 przez króla Kazimierza Wielkiego. Był to drugi uniwersytet w Europie Środkowej po Uniwersytecie Karola w Pradze. Uczelnia stała się centrum nauki, kultury i prawa, a jej powstanie miało olbrzymie znaczenie dla rozwoju państwa polskiego oraz kształcenia przyszłych elit.
Założenie Akademii Krakowskiej
Uniwersytet powstał na mocy bulli papieskiej wydanej przez papieża Urbana V. Kazimierz Wielki, pragnąc stworzyć ośrodek naukowy mogący dorównać zachodnim uczelniom, ufundował Akademię Krakowską. Uczelnia w początkowym okresie kształciła studentów głównie w zakresie prawa, medycyny i sztuk wyzwolonych.
Jak pisał jeden z kronikarzy: Założył Kazimierz Wielki w Krakowie szkołę godną króla, by nauka i mądrość rozjaśniały jego królestwo
.
Odbudowa i rozwój pod patronatem królowej Jadwigi
Po śmierci Kazimierza Wielkiego Akademia zaczęła podupadać, jednak jej los odmieniła królowa Jadwiga Andegaweńska. W 1400 roku, wraz z królem Władysławem Jagiełłą, doprowadziła do odnowienia uniwersytetu i nadania mu nowego blasku. Za jej fundusze zakupiono budynki dla studentów i profesorów oraz wyposażono bibliotekę, a uczelnia ponownie zaczęła przyciągać uczonych z całej Europy.
Na temat roli królowej Jadwigi napisano: Dzięki pobożności i mądrości Jadwigi Akademia Krakowska narodziła się na nowo i zyskała znaczenie międzynarodowe
.
Znani absolwenci i osiągnięcia
Na przestrzeni wieków Uniwersytet Jagielloński wykształcił wielu wybitnych uczonych i myślicieli. Najsłynniejszym z nich był Mikołaj Kopernik, który studiował na wydziale sztuk wyzwolonych w końcu XV wieku. Wśród absolwentów można także wymienić Jana Kochanowskiego, Stanisława Wyspiańskiego czy Karola Wojtyłę, późniejszego papieża Jana Pawła II.
Ciekawostki o Uniwersytecie Jagiellońskim
- Najstarszym budynkiem uczelni jest Kolegium Maius, które do dziś pełni funkcję muzeum i symbolu krakowskiego uniwersytetu.
- W XV wieku na uczelni wykładano już astronomię, matematykę, logikę, a także prawo kanoniczne i cywilne.
- Uniwersytet Jagielloński należy do najstarszych działających uczelni na świecie.
Znaczenie historyczne
Powstanie pierwszego uniwersytetu w Polsce miało ogromne znaczenie nie tylko dla kraju, lecz także dla całej Europy Środkowej. Uniwersytet Jagielloński stał się miejscem, gdzie narodziła się tradycja nauki, wolności myśli i wymiany międzynarodowej. Dziś jest symbolem trwałości polskiej kultury i nauki, łącząc wielowiekową historię z nowoczesnością.
