Jednoosobowa działalność gospodarcza – jaki ZUS?
Zakładając jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorca ma obowiązek płacenia składek ZUS. Wysokość i rodzaj składek zależą od wielu czynników, w tym przede wszystkim od tego, czy przedsiębiorca rozpoczyna swoją działalność, czy prowadzi ją już od dłuższego czasu oraz czy spełnia warunki do skorzystania z różnych ulg, np. tzw. ulgi na start, preferencyjnych składek ZUS lub składek od dochodu.
Jakie składki ZUS musi opłacać przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą?
Każda osoba prowadząca własną działalność gospodarczą w Polsce musi obowiązkowo opłacać składki na:
- ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe,
- ubezpieczenie zdrowotne oraz fundusz pracy (w określonych przypadkach).
Dodatkowo przedsiębiorca może zdecydować się na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, które gwarantuje zasiłki, np. chorobowe.
Ulga na start i preferencyjny ZUS – jakie są opcje?
Nowi przedsiębiorcy mogą skorzystać z różnych ulg w zakresie składek ZUS. Najpopularniejsze są dwie opcje:
Ulga na start
To rozwiązanie skierowane do osób, które rozpoczynają przygodę z własnym biznesem. „Ulga na start” zwalnia z obowiązku płacenia składek społecznych przez 6 miesięcy, oszczędność może wynieść nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Ciekawostką jest, że choć przedsiębiorcy korzystający z ulgi na start nie muszą wpłacać składek społecznych, wciąż mają obowiązek opłacać składkę zdrowotną.
Jak czytamy na stronie jednego z popularnych serwisów biznesowych:
„Ulga na start może stanowić istotne wsparcie dla początkujących przedsiębiorców, umożliwiając obniżenie kosztów w pierwszym, najtrudniejszym okresie.”
Preferencyjny ZUS – niższe składki przez 24 miesiące
Po zakończeniu 6-miesięcznego okresu „ulgi na start” albo już od samego początku prowadzenia działalności, przedsiębiorca, który spełnia warunki ustawowe, może korzystać z preferencyjnych składek ZUS przez 24 miesiące. W 2023 roku preferencyjny ZUS wynosi około 331,26 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej).
Składka zdrowotna zależna od dochodu od 2022 roku
Od stycznia 2022 roku obowiązują przepisy zgodne z tzw. Polskim Ładem, zgodnie z którymi wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od wysokości dochodów przedsiębiorców. Tym samym przedsiębiorcy płacą miesięcznie:
- 9% od dochodu w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych
- 4,9% przy podatku liniowym (od dochodu), ale nie mniej niż określona minimalna kwota miesięcznie
- ryczałt – składka zdrowotna uzależniona jest od wysokości przychodów, obliczana jest na podstawie trzech progów przychodowych.
Ekspert portalu księgowego zauważa, że:
„Zmieniony system składek zdrowotnych wywołał duże zamieszanie, jednak daje on też możliwości bardziej sprawiedliwego obciążenia przedsiębiorców ze względu na faktyczne dochody.”
Kiedy przedsiębiorca zapłaci pełny ZUS?
Po zakończeniu preferencyjnego okresu (ulga na start + mały ZUS przez łącznie do 30 miesięcy), przedsiębiorca musi opłacać pełną kwotę składek ZUS. W 2023 roku wynosi ona około 1418,48 zł miesięcznie wraz ze składką zdrowotną, a konkretnie około 1316,54 zł bez niej.
Podsumowanie
Planując rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej bardzo ważne jest, by wcześniej zapoznać się ze składkami ZUS i możliwościami korzystania z dostępnych ulg. Pomoże to w zaplanowaniu budżetu firmowego oraz uniknięciu ewentualnych nieporozumień i problemów w kontaktach z ZUS-em.
